Ik merk dat veel beginnende beroepsfotografen moeite hebben met het bepalen van hun prijzen. Het is ook een behoorlijk moeilijk iets! Aan de ene kant wil je genoeg kunnen verdienen om in je levensonderhoud te kunnen voorzien en nog wat extra’s over te houden en aan de andere kant wil je niet zo hoog gaan zitten dat je jezelf uit de markt prijst. Echter als je uit angst om jezelf uit de markt te prijzen onder de prijs gaat zitten waarmee je in je levensonderhoud kunt voorzien, heb je een groot probleem (je moet immers kunnen eten en een dak boven je hoofd is ook wel fijn om te hebben). En toch hoor ik regelmatig prijzen voor fotoshoots waarbij ik op voorhand al weet dat dit onvoldoende is om van te kunnen leven. Dit gebeurt vooral als de fotograaf de particulieren markt als doelgroep heeft. Dit artikel richt zich dan ook vooral op de prijsbepaling voor particuliere shoots, temeer daar er voor de zakelijke markt een tarieflijst bestaat die je kunt gebruiken als leidraad voor je eigen prijs. Misschien is het handig als ik dat eerst even toelicht.
Zakelijke klanten
In Nederland (in de EU) hebben we een wet die het maken van prijsafspraken binnen een beroepsgroep verbiedt. Dit is de mededingingswet. Voor veel fotografen is dit een allesbehalve fijne wet, want door de komst van deze wet werd de lijst met richtprijzen voor fotografen verboden. (Een verbod dat de brancheorganisatie voor fotografen, DuPho, het liefst weer opgeheven ziet en daar maken zij zich dan ook hard voor.) Toch had ik het in mijn inleiding over een tarievenlijst die je kunt gebruiken. Dat klinkt erg tegenstrijdig, maar de lijst heeft niet als doel om te dienen als richtprijzenlijst. Het is de tarievenlijst van BeeldAnoniem. De tarieven die zij hanteren zijn bedoeld voor degenen die een foto willen gebruiken waarvan de fotograaf niet te achterhalen is. Meer hierover kun je lezen op hun website. Echter worden deze prijzen gezien als reële prijzen voor fotografen. De tarievenlijst wordt zelfs gehanteerd bij rechtszaken over inbreuk op het auteursrecht. Het zijn dus geen richtprijzen, maar ze zijn wel als dusdanig te gebruiken. Klik hier om de tarievenlijst van BeeldAnoniem te downloaden.
(Belgische fotografen kunnen gebruik maken van de tarievenlijst van SOFAM. Klik hier om de tarievenlijst van Sofam te downloaden.)
Particuliere klanten
Helaas zijn er geen tarieflijsten die je kunt gebruiken voor de particuliere markt. Zodra er een uitzondering komt voor fotografen op de mededingingswet, is er een kans dat er zo’n lijst wordt opgesteld, maar eigenlijk vermoed ik niet dat dit gaat gebeuren. Voor de invoering van de mededingingswet bestond deze lijst namelijk ook niet (zover ik weet). Dus zul je zelf je prijzen moeten berekenen aan de hand van wat je minimaal moet verdienen om in je levensonderhoud te voorzien. Dit bereken je als volgt:
-
minimale inkomsten
Bereken eerst wat je minimaal per maand moet verdienen om je in je levensonderhoud te voorzien. Houd hierbij rekening met je vaste lasten zoals je huur/hypotheek en je energierekening en je variabele kosten voor bijvoorbeeld kleding en eten. Heb je een ander inkomen (van een andere baan of bijvoorbeeld van een partner) dan moet je dit eerst van je minimale inkomen aftrekken om te bepalen wat je met je fotografie moet verdienen. Krijg je na aftrek van dit andere inkomen een nul of een negatief bedrag, dan zit je in de luxe positie dat je niet perse geld hoeft te verdienen met je fotografie.
-
gemiddeld aantal fotoshoots
Bepaal vervolgens hoeveel fotoshoots je per maand gemiddeld kunt doen. Dit is dus niet het aantal waar je klanten voor hebt, maar het aantal dat jij persoonlijk redt. Dit is onder andere afhankelijk van je gezondheid en andere bezigheden. Heb je bijvoorbeeld nog een andere baan, dan is dat tijd die je niet kunt besteden aan een fotoshoot.
-
de basisprijs
Deel je minimale inkomsten door het gemiddelde aantal fotoshoots en je houdt een basisprijs over die je moet vragen per fotoshoot. Echter is dit nog niet je eindprijs. Je moet nu nog je kosten per fotoshoot gaan berekenen en daar moet je de basisprijs mee gaan verhogen.
-
je kosten
De kosten per fotoshoot ga je eerst per maand berekenen. Waar moet je allemaal rekening mee houden? In ieder geval met:
- de afschrijving van je fotoapparatuur en lichtsets;
- materiaalkosten zoals je papieren achtergrondrollen in de studio, de koffie en thee die je je klanten inschenkt, maar ook bijvoorbeeld je kantoorartikelen;
- de afschrijving op je computeren randapparatuur;
- de kosten voor je bewerkingssoftware (veelal het fotografenabonnement bij Adobe);
- afdrukkosten van foto’s;
- je studiekosten (als je workshops, cursussen of privélessen volgt);
- je website kosten;
- je marketingkosten;
- je verzekeringskosten (zoals apparatuurverzekering en de wettelijke aansprakelijkheidsverzekering bedrijven);
- je bankkosten (als bedrijf hoor je een zakelijke bankrekening te hebben en dat brengt kosten met zich mee);
- autokosten anders dan de kosten die je bij de klant in rekening brengt;
- eventuele studio huur;
- lidmaatschap brancheorganisatie;
- je accountant of boekhouder;
- je ziektekosten en dagen;
- je vakantiegeld en dagen;
- oude dagsvoorziening en
- alles wat je verder nog kunt bedenken en waar ik niet aan gedacht heb.
-
minimale fotoshootprijs en BTW
Als je je kosten per maand bepaald hebt, ga je deze weer delen door het aantal fotoshoots dat je per maand gemiddeld kunt doen. Nu heb je je kosten per fotoshoot berekend. Tel deze uitkomst op bij je eerder berekende basisprijs. Het resultaat dat je nu krijgt is je minimale prijs voor een fotoshoot exclusief BTW. Voor de prijs inclusief BTW moet je dit bedrag nog verhogen met 21%.
-
twee extra aandachtspunten
Er zijn nog twee extra aandachtspunten om rekening mee te houden:
- je wilt eigenlijk meer verdienen dan wat je net hebt uitgerekend, want je wilt ook wat geld overhouden voor onverwachte uitgaves (niet alleen voor je bedrijf, maar ook voor privé, bijvoorbeeld als je wasmachine stuk gaat) en voor luxe uitgaves (bijvoorbeeld om een keertje uit te gaan met vrienden) en
- je verdient ook geld door extra nabestellingen te verkopen.
-
de conclusie
Komt er al met al een bedrag uit je berekening waarvan je zeker weet dat niemand het ooit zal betalen of een bedrag dat jijzelf te hoog vindt om te kunnen vragen, dan is er maar één hele harde conclusie: je gaat het niet redden als beroepsfotograaf. Komt er een bedrag uit dat wel betaald zal worden door je doelgroep, maar wijkt het aantal fotoshoots dat je max. kunt doen per maand af van het daadwerkelijke aantal fotoshoots, dan betekend het dat je extra aandacht moet gaan besteden aan klantenwerving of het verschil in aantal moet compenseren met een hogere fotoshootprijs.
Ik hoop dat ik met het bovenstaande jullie wat meer inzicht heb kunnen geven in de prijsbepaling voor een fotoshoot!
Door: Ellen Reus
www.komfotograferen.nl
© KOM FOTOGRAFEREN